De verhouding tussen overheid en burgers verandert, de rol van de overheid in de samenleving verandert. De ‘oude’ manieren van sturing zijn niet meer altijd toegesneden op de complexe maatschappelijke opgaven van vandaag. Overheden en andere partijen introduceren daarom nieuwe ‘hybride’ governance-arrangementen op allerlei terreinen. De werking ervan is afhankelijk van de mate waarin actoren in staat zijn om te leren, zich aan te passen en tot duurzame en gelegitimeerde oplossingen te komen waarin verschillende publieke waarden in evenwicht zijn. Dit blijkt uit het onderzoek van het onlangs afgesloten NWO-programma Smart Governance.
In het programma zijn vijf verschillende ‘sturingspraktijken’ onderzocht door teams van wetenschappers en experts uit de werelden van disastermanagement, publiek-private samenwerking, de zorg in gemeenten, multipartite samenwerkingsverbanden in stedelijke regio’s en ronde tafels en certificeringssystemen voor de verduurzaming van grensoverschrijdende handelsketens. Hoe uiteenlopend deze werelden ook zijn: in alle gevallen blijkt het nodig om uit te vinden hoe de overheid een nieuwe balans kan vinden tussen loslaten en verantwoordelijkheid nemen, contract en vertrouwen, tijdig naar voren stappen en tijdig een stap terugdoen. Effectiviteit en legitimiteit van het overheidsoptreden én het meenemen van alle betrokken, inclusief meer of minder mondige burgers, NGO’s en ondernemers, is de grote uitdaging.
De onderzoeken zijn uitgevoerd door teams onder leiding van dr. ir. Kees Boersma (Vrije Universiteit Amsterdam), prof. dr. Joop Koppenjan (Erasmus Universiteit Rotterdam), dr. Annie de Roo (Erasmus Universiteit Rotterdam), dr. L. Schaap (Universiteit van Tilburg) en prof. dr. ir. Katrien Termeer (Wageningen Universiteit).
Een samenvatting van de resultaten staat in het interviewboekje ‘Nieuwe slimme vormen van bestuur’ (uitgave NWO) en in het Engelstalige boek ‘Smart Hybridity - potential and challenges of new governance arrangements’ (uitgave Eleven International Publishing). Beide publicaties zijn gratis te downloaden op de NWO-website.