Op 8 maart vierden we het 50-jarig jubileum van de Vereniging voor Bestuurskunde. Dat deden we onder meer met de presentatie van een nieuw boek, workshops over verschillende maatschappelijke vraagstukken, de uitreiking van de L.P. van de Spiegelprijs, een essaywedstrijd en een jubileumviering. Kortom, een dag met inhoud en een dag van feest. En met meer dan 220 deelnemers was het een goed bezocht evenement.

De rode draad tijdens deze dag: wat kan de bestuurskunde bijdragen aan de maatschappelijke opgaven van de 21e eeuw? Hoe kun je vanuit een rol als student, wetenschapper of practitioner een steentje bijdragen? Echter, naast een blik op de toekomst, reflecteerden we ook op wat we de afgelopen 50 jaar hebben bereikt en hoe we dat zouden moeten waarderen.

Overhandiging boek Maatschappelijke bestuurskunde aan minister Bruins Slot (BZK)

De dag begon met de presentatie van het boek Maatschappelijke bestuurskunde, dat tot stand is gekomen onder de redactie van Tom Overmans, Marlies Honingh en Mirko Noordegraaf. Het boek bevat bijdragen van toonaangevende bestuurskundigen over urgente maatschappelijke vraagstukken. Denk aan klimaatadaptatie, duurzame landbouw, energietransitie, migratie, wonen, kansengelijkheid, georganiseerde misdaad, houdbare zorg, en digitalisering. 

De algemene conclusie van het boek is dat de bestuurskunde tot op heden te stil, te weinig zichtbaar en te passief is, als het gaat om aandacht voor maatschappelijke vraagstukken. De bestuurskunde speelt te veel op safe en kan spannender worden. Dat vraagt wel wat van de repertoires van ‘verbindende bestuurskundigen’. 

Auteurs als Katrien Termeer, Bernhard ter Haar, Paul ’t Hart, Jet Bussemaker, Edith Hooge, Mark Bovens, Nicolette van Gestel, Romke van der Veen, Halleh Ghorashi, Pieter Tops en Martijn van der Steen, laten zien dat het daarom tijd is voor een meer maatschappelijke bestuurskunde. Dat is een bestuurskunde die zich nadrukkelijker en zichtbaarder richt op de analyse en aanpak van maatschappelijke vraagstukken. En dat is meer dan ‘maatschappelijke impact maken’. Dat is je verbinden aan andere academische disciplines en maatschappelijke velden, waarin de aanpak van concrete issues centraal staat.

Minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) ontving het eerste exemplaar uit handen van VB-secretaris en redacteur Tom Overmans. Na de boekoverhandiging ging een panel bestaande uit minister Bruins Slot, Geert Bouckaert, Wim van de Donk en Marlies Honingh in gesprek met elkaar en met aanwezigen in de zaal.

Uitreiking L.P. van de Spiegelprijs

Na het panelgesprek was het tijd voor de uitreiking van de driejaarlijkse L.P. van de Spiegelprijs. Prof. dr. Louise Fresco ontving deze prestigieuze prijs uit handen van juryvoorzitter Nicolette van Gestel. De prijs is een eerbetoon aan een persoon uit de wetenschap of de praktijk van het Nederlandse openbaar bestuur die door zijn loopbaan of oeuvre een brug heeft geslagen tussen de bestuurskunde en het openbaar bestuur. Eerdere prijswinnaars waren onder meer Herman Tjeenk Willink, Mark Bovens, Roel in ’t Veld en Uri Rosenthal.

Louise Fresco heeft een veelzijdige achtergrond in wetenschap, bestuur, maatschappelijk advies en debat. Het constante thema in haar werk is de wereldwijde voedselvoorziening, een thema dat nauw is verbonden met beleid en bestuur inzake klimaat, landbouw, natuur, milieu, en technologische kennis en toepassing. Het juryrapport prijst onder meer haar originaliteit en maatschappelijke betrokkenheid. “Zij liep voorop met te wijzen op een maatschappelijke tweedeling in verband met voedsel, vanwege de scheidslijn die honger trekt tussen de levenskansen en politieke houdingen van verschillende groepen burgers”, aldus het juryrapport.

Het volledige juryrapport is hier te lezen.

Workshops en bijpraten

Naast het plenaire gedeelte, waren er verschillende inhoudelijke workshops over maatschappelijke vraagstukken, onder meer over duurzame landbouw, de energietransitie, georganiseerde misdaad en Europa. 

Maar naast de inhoudelijke elementen van het jubileumevenement, bood deze dag voor velen een uitgelezen kans om elkaar weer eens te zien en bij te praten. En natuurlijk werden er ook genoeg nieuwe contacten gelegd en ideeën uitgewisseld.

Keynote Corien Prins

De keynote van de jubileumviering werd verzorgd door Corien Prins, hoogleraar Recht en Informatisering aan de Universiteit van Tilburg en voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). In haar keynote benoemde Prins suggesties voor een volgende stap voor de maatschappelijke bestuurskunde en het belang van het onderwijs in het voeren van een dialoog over maatschappelijke bestuurskunde.
Bekijk hier de PowerPoint van Corien Prins.

Twee winnaars VB-essaywedstrijd 

In het plenaire middagdeel werden vervolgens de twee winnaars van de VB-essaywedstrijd bekend gemaakt. Winnaar in de categorie studenten was Lucy van Eck, student van de research master Bestuurskunde en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Zij schreef een essay met als titel: ‘Het publiek belang geven: Hoe de bestuurskunde een impactvolle bijdrage kan leveren aan digitaliseringsvraagstukken door samen te werken met publieke en een verbeeldende blik aan te nemen’. Daarvoor verdient zij “waardering voor haar persoonlijke reflecties op haar plek als student binnen de bestuurskundige discipline” en “vindt het mooi en sterk hoe het onderwerp wordt gepositioneerd als een maatschappelijke opgave in plaats van een issue voor het openbaar bestuur”, aldus de jury.

En de winnaar in de categorie jonge wetenschappers was Bram Verhulst, promovendus Bestuurswetenschap en Politicologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij schreef een essay getiteld ‘De strijd om het academisch bestaan. Naar een bouwende bestuurskunde’. De jury roemt hem om de wijze waarop hij in zijn kritische beschouwing zo’n positieve boodschap weet over te brengen. Zijn essay is “prikkelend” en heeft “zowel meerwaarde voor de wetenschap als de praktijk, doordat zijn beschouwing voor beide groepen mooie reflecties oproept.”

Hier is het juryrapport terug te lezen.

Benoeming van ereleden

En, last but not least, was er aandacht voor de benoeming van ereleden, Prof.dr. Paul ’t Hart, Prof.dr. Sandra van Thiel, drs. Henk Wesseling, prof.dr. Wim van de Donk en Wilma Bosmans-Kruize.

Congres in cartoons

Naast een verslag én foto's is er ook een cartoonverslag gemaakt van 50 jaar Bestuurskunde. Alle cartoons zijn hier terug te vinden.